Giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của hàm số
1. Các kiến thức cần nhớ
Định nghĩa: Cho hàm số y=f(x) xác định trên miền D.
- Số M được gọi là giá trị lớn nhất của hàm số y=f(x) trên D nếu {f(x)≤M,∀x∈D∃x0∈D,f(x0)=MKí hiệu M=max hoặc M = \mathop {\max }\limits_D f\left( x \right)
- Số m được gọi là giá trị nhỏ nhất của hàm số y = f\left( x \right) trên D nếu \left\{ \begin{array}{l}f\left( x \right) \ge m,\forall x \in D\\\exists {x_0} \in D,f\left( {{x_0}} \right) = m\end{array} \right.Kí hiệu m = \mathop {\min }\limits_{x \in D} f\left( x \right) hoặc m = \mathop {\min }\limits_D f\left( x \right)
Cần chú ý phân biệt GTLN, GTNN với cực đại, cực tiểu của hàm số, dưới đây là hình vẽ minh họa GTLN, GTNN của hàm số trên đoạn [a;b] để các em phân biệt.

2. Một số dạng toán thường gặp
Dạng 1: Tìm GTLN, GTNN của hàm số trên một đoạn.
Cho hàm số y = f\left( x \right) xác định và liên tục trên đoạn \left[ {a;b} \right]
Phương pháp:
- Bước 1: Tính y', giải phương trình y' = 0 tìm các nghiệm {x_1},{x_2},...{x_n} thỏa mãn a \le {x_1} < {x_2} < ... < {x_n} \le b
- Bước 2: Tính các giá trị f\left( a \right),f\left( {{x_1}} \right),...,f\left( {{x_n}} \right),f\left( b \right)
- Bước 3: So sánh các giá trị tính được ở trên và kết luận:
+ Giá trị lớn nhất tìm được trong số các giá trị ở trên là GTLN M của hàm số trên \left[ {a;b} \right]
+ Giá trị nhỏ nhất tìm được trong số các giá trị ở trên là GTNN m của hàm số trên \left[ {a;b} \right]
Dạng 2: Tìm GTLN, GTNN của hàm số trên một khoảng.
Cho hàm số y = f\left( x \right) xác đinh và liên tục trên \left( {a;b} \right)
Phương pháp:
- Bước 1: Tính f'\left( x \right), giải phương trình y' = 0 tìm các nghiệm {x_1},{x_2},...{x_n} thỏa mãn a \le {x_1} < {x_2} < ... < {x_n} \le b
- Bước 2: Tính các giá trị f\left( {{x_1}} \right),f\left( {{x_2}} \right),...,f\left( {{x_n}} \right) và A = \mathop {\lim }\limits_{x \to {a^ + }} f\left( x \right);B = \mathop {\lim }\limits_{x \to {b^ - }} f\left( x \right)
- Bước 3: So sánh các giá trị tính được và kết luận.
+ Nếu GTLN (hoặc GTNN) trong số các giá trị ở trên là A hoặc B thì kết luận hàm số không có GTLN (hoặc GTNN) trên khoảng \left( {a;b} \right)
+ Nếu GTLN (hoặc GTNN) trong số các giá trị ở trên là f\left( {{x_i}} \right),i \in \left\{ {1;2;...;n} \right\} thì kết luận hàm số đạt GTLN (hoặc GTNN) bằng f\left( {{x_i}} \right) khi x = {x_i}
Dạng 3: Tìm điều kiện của tham số để hàm số có GTLN, GTNN thỏa mãn điều kiện cho trước
Cho hàm số f\left( x \right) xác định và liên tục trên đoạn \left[ {a;b} \right]
Phương pháp: (chỉ áp dụng cho một số bài toán dễ dàng tìm được nghiệm của y')
- Bước 1: Tính y', giải phương trình y' = 0 tìm các nghiệm {x_1},{x_2},...{x_n}
- Bước 2: Tính các giá trị f\left( a \right),f\left( {{x_1}} \right),...,f\left( {{x_n}} \right),f\left( b \right)
- Bước 3: Biện luận theo tham số để tìm GTLN, GTNN của hàm số trên đoạn \left[ {a;b} \right]
- Bước 4: Thay vào điều kiện bài cho để tìm m