Phương trình bậc nhất một ẩn và cách giải
1. Các kiến thức cần nhớ
Định ngĩa phương trình bậc nhất một ẩn
Phương trình dạng ax+b=0,với a và b là hai số đã cho và a≠0, được gọi là phương trình bậc nhất một ẩn.
Quy tắc chuyển vế: Trong một phương trình, ta có thể chuyển một hạng tử từ vế này sang vế kia và đổi dấu hạng tử đó.
Quy tắc nhân với một số: Trong một phương trình, ta có thể:
- Nhân cả hai vế với cùng một số khác 0.
- Chia cả hai vế cho cùng một số khác 0.
Phương trình dạng ax+b=0 với a≠0 luôn có một nghiệm duy nhất x=−ba.
Chú ý:
Cho phương trình ax+b=0 (1).
+ Nếu {a=0b=0 thì phương trình (1) có vô số nghiệm
+ Nếu {a=0b≠0 thì phương trình (1) vô nghiệm
+Nếu a≠0 phương trình (1) có nghiệm duy nhất x=−ba.
2. Các dạng toán thường gặp
Dạng 1: Nhận dạng phương trình bậc nhất một ẩn
Phương pháp:
Ta sử dụng định nghĩa: Phương trình dạng ax+b=0,với a và b là hai số đã cho và a≠0, được gọi là phương trình bậc nhất một ẩn.
Dạng 2: Giải và biện luận phương trình bậc nhất một ẩn.
Phương pháp:
Ta dùng các quy tắc chuyển vế và quy tắc nhân với một số để giải phương trình.
Biện luận phương trình bậc nhất một ẩn:
Cho phương trình ax+b=0 (1) .
+ Nếu {a=0b=0 thì phương trình (1) có vô số nghiệm
+ Nếu {a=0b≠0 thì phương trình (1) vô nghiệm
+ Nếu a≠0 thì phương trình (1) có nghiệm duy nhất x=−ba.
Dạng 3: Giải các phương trình quy về phương trình bậc nhất một ẩn
Phương pháp:
Cách giải phương trình đưa được về dạng ax+b=0:
* Nếu phương trình có mẫu số thì ta thực hiện các bước:
+ Quy đồng mẫu hai vế
+ Nhân hai vế với mẫu chung để khử mẫu
+ Chuyển các hạng tử chứa ẩn sang một vế, các hằng số sang vế kia
+ Thu gọn và giải phương trình nhận được.
* Nếu phương trình không chứa mẫu thì ta sử dụng các quy tắc chuyển vế, quy tắc nhân, phá ngoặc và sử dụng hằng đẳng thức để biến đổi.
* Nếu phương trình có chứa dấu giá trị tuyệt đối thì ta phá dấu giá trị tuyệt đối hoặc sử dụng
|A|=m(m≥0)⇔[A=mA=−m .