Bài 1 trang 91 SGK Ngữ văn 9 tập 2

Tài liệu hướng dẫn trả lời câu hỏi bài 1 trang 91 luyện tập Ngữ văn 9 tập Hai phần trả lời câu hỏi luyện tập, soạn bài Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo) chi tiết và đầy đủ nhất.

Đề bài:

Người nói người nghe những câu in đậm đây là ai? Xác định hàm ý của mỗi câu nói ấy. Theo em, người nghe có hiểu hàm ý của người nói không? Những chi tiết nào chứng tỏ điều đó?

a)  - Anh nói nữa đi - Ông giục.

- Báo cáo hết ! - Người con trai vụt trở lại giọng vui vẻ - Năm phút nữa là mười. Còn hai mươi phút thôi. Bác và cô vào trong nhà. Chè đã ngấm rồi đấy.

Thì giờ ngắn ngủi còn lại thúc giục cả chính người hoạ sĩ già. Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà, đảo nhìn qua một lượt trước khi ngồi xuống ghế.

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

b) - [...] Anh Tấn này ! Anh bây giờ sang trọng rồi, còn cần quái gì các thứ đồ gỗ hư hỏng này nữa. Chuyên chở lại lịch kịch lắm. Cho chúng tôi khuân đi thôi. Chúng tôi nhà nghèo dùng được tất.

- Có gì đâu mà sang trọng ! Chúng tôi cần phải bán các thứ này đi để...

- ái chà ! Anh bây giờ làm quan rồi mà bảo là không sang trọng ? Những ba nàng hầu. Mỗi lần đi đâu là ngồi kiệu lớn tám người khiêng, còn bảo là không sang trọng ? Hừ ! Chẳng cái gì dấu nổi chúng tôi đâu !

Tôi biết không thể nói làm sao được đành ngậm miệng, đứng trầm ngâm.

- Ôi dào! Thật là càng giàu càng không dám rời một đồng xu! Càng không dám rời đồng xu lại càng giàu có!

(Lỗ Tấn, Cố hương)

c)

Thoắt trông nàng đã chào thưa

"Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây !

Đàn bà dễ có mấy tay,

Đời xưa mấy mặt đời này mấy gan !

Dễ dàng là thói hồng nhan,

Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều."

Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu,

Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Trả lời bài 1 trang 91 SGK Ngữ văn 9 tập 2

Tham khảo những cách trình bày dưới đây

Cách trình bày 1

Xác định hàm ý của những câu im đậm và những chi tiết chứng tỏ điều đó là:

a)

• “Chè đã ngấm rồi đấy.”: Người nói là anh thanh niên, người nghe là ông hoạ sĩ và cô con gái.
• Hàm ý là: Mời bác và cô vào uống nước.
• Các chi tiết sau đây chứng tỏ điều này người nghe hiểu là: Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà, đảo nhìn qua một lượt trước khi ngồi xuống ghế.

b)

• “Chúng tôi cần phải bán các thứ này đi để...”: Người nói là anh Tấn, người nghe là chị hàng đậu.
• Hàm ý là: Chúng tôi không thể cho những thứ này được.
• Các chi tiết sau đây chứng tỏ điều này người nghe hiểu là:  Ôi dào ! Thật là càng giàu có càng không dám rời một đồng xu ! Càng không dám rời đồng xu lại càng giàu có !

c) Ở cả hai câu, người nói là Thuý Kiều, người nghe là Hoạn Thư.

• Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây !”“: Người quyền uy, quý phái như tiểu thư mà cũng có lúc phải đến đây ư? (câu này có ý giễu cợt).
• “Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều.”: Rồi đây người cay nghiệt như ngươi sẽ phải lĩnh sự báo oán thích đáng.
• Các chi tiết sau đây chứng tỏ điều này người nghe hiểu là:  Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu,- Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca.

Cách trình bày 2

a. "Chè đã ngấm rồi đấy.": Người nói là anh thanh niên, người nghe là ông hoạ sĩ và cô con gái. Hàm ý là: Mời bác và cô vào uống nước.

b. "Chúng tôi cần phải bán các thứ này đi để...": Người nói là anh Tấn, người nghe là chị hàng đậu. Hàm ý là: Chúng tôi không thể cho những thứ này được.

c. Ở cả hai câu, người nói là Thuý Kiều, người nghe là Hoạn Thư.

• "Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây !": Người quyền uy, quý phái như tiểu thư mà cũng có lúc phải đến đây ư? (câu này có ý giễu cợt).
• "Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều."": Rồi đây người cay nghiệt như ngươi sẽ phải lĩnh sự báo oán thích đáng.

- Trong các trường hợp trên, người nghe đều hiểu được hàm ý của người nói. Các chi tiết sau đây chứng tỏ điều này:

• (a): Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà, đảo nhìn qua một lượt trước khi ngồi xuống ghế.
• (b): - Ôi dào ! Thật là càng giàu có càng không dám rời một đồng xu ! Càng không dám rời đồng xu lại càng giàu có !
• (c): Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu,- Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca.

Cách trình bày 3

a) Người nói là anh thanh niên, người nghe là ông họa sĩ và cô gái.

b) Hàm ý của câu "Chè đã ngấm rồi đấy" là "Mời bác và cô vào uống chè". Người nghe hiểu hàm ý đó qua chi tiết ông họa sĩ theo anh thanh niên vào trong nhà và ngồi xuống ghế.

c) Người nói là Thúy Kiều, người nghe là Hoạn Thư.

- Hàm ý của câu thơ "Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây!" là mỉa mai, nói mát.

- Hàm ý của câu thơ "Càng cay nghiệp lắm, càng oan trái nhiều" là Chuẩn bị nhận sự trả thù cho đáng.

- Hoạn Thư hiểu hàm ý đó nên "hồn lạc phách xiêu" và động tác "khấu đầu dưới trướng".

-------------

Trên đây là nội dung trả lời câu hỏi bài 1 trang 91 SGK Ngữ văn 9 tập 2 do HocOn247 tổng hợp và biên soạn giúp các em tham khảo để soạn bài Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo) trong chương trình soạn văn 9 được tốt hơn trước khi đến lớp.