Soạn bài Đô-xtôi-ép-xki (X.Xvai-Gơ)

    Soạn bài Đô-xtôi-ép-xki - Gợi ý trả lời các câu hỏi bài tập đọc hiểu và soạn bài Đô-xtôi-ép-xki của nhà văn X.Xvai-Gơ.

A- Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩmđô xtôi ép xki

I. Tác giả

- Xếphlan Xvai-gơ (1881 - 1942) là một nhà văn quốc tịch Áo gốc Do Thái.

- Ông trưởng thành trong môi trường tri thức của Viên - một trung tâm văn hóa nghệ thuật thời trước Đại chiến thế giới thứ hai và thấm sâu phân tâm học Phrớt.

- Ông từng làm thơ, viết kịch, truyện. Đặc biệt, những tiểu luận và chân dung văn học của ông đã được biết tới rộng rãi ở Châu Âu và thế giới.

- Xvai-gơ đã dựng nên được những chân dung văn học đầy ấn tượng. Cuốn Ba bậc thầy: Đô-xtôi-ép-xki, Ban-dắc, Đic-kinx rất tiêu biểu cho loại sách chân dung văn học của ông.

II. Tác phẩm

- Văn bản Đô-xtôi–ép–xki được trích trong phần mang tên Đô-xtôi–ép–xki, lấy từ bản dịch tiếng Pháp sang tiếng Việt của Nguyễn Dương Khư, NXB Giáo dục, 1996.

- Thể loại: Chân dung văn học hay có thể gọi là truyện tiểu sử, truyện danh nhân.

- Nội dung văn bản Đô-xtôi–ép–xki: Văn bản khắc họa bức chân dung sinh động và đầy ấn tượng của Đô-xtôi–ép–xki - một nhà văn Nga lỗi lạc nhưng có số phận nghiệt ngã.

- Bố cục Đô-xtôi–ép–xki: có thể được chia làm 3 phần

+ Đoạn 1 (từ đầu đến ...hàng thế kỉ dằn vặt): Đoạn nói lên nỗi khổ về vật chất và tinh thần cùng sự vượt lên của nhà văn.

+ Đoạn 2 (tiếp đến ...người bị hành khổ này): Đoạn văn nói lên vinh quang và cay đắng trong cuộc đời nhà văn nổi tiếng.

+ Đoạn 3 (còn lại): cái chết của ông và sự thương xót yêu mến, khâm phục của nhân dân dành cho ông, tác dụng to lớn tỏa ra từ cuộc đời và văn chương của ông đối với nước Nga.

>>> Kiến thức cơ bản bài Đô-xtôi-ép-xki

B- Soạn bài Đô-xtôi-ép-xki

Soạn bài Đô-xtôi-ép-xki ngắn gọn

Câu 1 trang 65 SGK Ngữ văn 12 tập 1

Theo anh/chị, ở đây Đô-xtôi-ép-xki là một con người có những nét gì đặc biệt về tính cách và số phận?

Trả lời:

Đô- xtôi-ép-xki có những nét đặc biệt về tính cách và số phận:

– Số phận:

+ Chịu nhiều nỗi đau khổ về vật chất lẫn tinh thần

+ Từng có thời điểm sống lưu vong, cầm cố, quỳ gối trước nhiều kẻ thấp hèn, tiền nợ.

– Tính cách:

+ Giàu nghị lực: dù số phận vùi dập nhưng ông vẫn không ngừng làm việc và nghĩ về nước Nga.

+ Là người luôn giàu niềm tin, đam mê nghệ thuật, yêu thương con người.

Câu 2 trang 65 SGK Ngữ văn 12 tập 1

Hiệu quả của lối cấu trúc những hình ảnh trái ngược khi thể hiện chân dung của Đô-xtôi-ép-ki?

Trả lời:

- Hiệu quả cấu trúc tương phản: Thể hiện sự đối lập giữa một bên là đời số vật chất và tinh thần khốn khổ, với một bên là sự vĩ đại trong những đóng góp to lớn của ông cho đất nước. Sự tôn sùng của nhân dân.

=> Nổi bật cả hai đặc điểm trong cuộc đời ông: người bị hành khổ và người đạt đến đỉnh vinh quang.

Câu 3 trang 65 SGK Ngữ văn 12 tập 1

Từ câu "Cuối cùng, vào thời điểm...", các hình ảnh so sánh, những ẩn dụ cho tới cuối đoạn trích đều quy tụ về một thế giới như thế nào? Qua đó, Xvai-gơ muốn nói lên những gì về sứ mạng, về tầm vóc của Đô-xtoi-ép-xki?

Trả lời:

Hiệu quả của các hình ảnh so sánh, biện pháp ẩn dụ: Tác phẩm… là rượu ngọt đếm cả ngày như trước đây đếm cái cọc của trại giam – quả đã được cứu thoát vỏ khô rụng xuống.

→ Tác dụng: Đây đều là những hình ảnh ẩn dụ, so sánh thuộc lĩnh vực tôn giáo. Mục đích muốn nâng lên thành hình ảnh vị thánh, một con người siêu phàm.

Câu 4 trang 65 SGK Ngữ văn 12 tập 1

Việc Xvai-gơ luôn gắn Đô-xtoi-ép-xki với bối cảnh thời sự chính trị và văn chương có tác dụng như thế nào trong việc làm nổi bật vai trò của nhà văn?

Trả lời:

Việc Xvai–cơ luôn gắn Đô-xtôi-ép-xki với bối cảnh thời sự chính trị và văn chương có tác dụng:

– Một nhà văn vĩ đại không thể tồn tại riêng lẻ mà phải đặt trong quan hệ gắn bó với bối cảnh của dân tộc, đất nước.

→ Biện pháp tô đậm chân dung nhân vật: gắn hình tượng con người trên khung cảnh rộng lớn.

– Thiên tài có thể bị đè nén bởi số phận, nhưng cũng có thể tác động trở lại xã hội.

Soạn bài Đô-xtôi-ép-xki hay nhất

Bài 1 trang 65 SGK Ngữ văn 12 tập 1

Theo anh/chị, ở đây Đô-xtôi-ép-xki là một con người có những nét gì đặc biệt về tính cách và số phận?

Trả lời:

Những nét đặc biệt về tính cách và số phận của Đô-txoi-ép-xki - một con người phải chịu nhiều nỗi khổ nhưng giàu nghị lực:

- Số phận của ông:

+ Chịu nhiều nỗi khổ về vật chất và tinh thần.

+ Có hai thời điểm đối lập trong cuộc sống của Đô-txoi-ép-xki: thời điểm thứ nhất là thời điểm của sự tuyệt vọng lớn nhất (sống lưu vong, phải cầm cố, quỳ gối trước bao nhiêu kẻ thấp hèn, tiền nợ, …) và thời điểm trở về tổ quốc -> giây phút hạnh phúc tuyệt đỉnh.

- Tính cách của Đô-txoi-ép-xki:

+ Giàu nghị lực: dù cho số phận vùi dập nhưng ông vẫn không ngừng làm việc. Dù ở thời điểm sống lưu vong, tuyệt vọng nhất, ông vẫn không ngừng làm việc và nhớ về nước Nga.

+ Là con người luôn sáng bừng nghị lực và niềm đam mê nghệ thuật, lòng yêu thương con người.

Bài 2 trang 65 SGK Ngữ văn 12 tập 1 

Hiệu quả của lối cấu trúc những hình ảnh trái ngược khi thể hiện chân dung của Đô-xtôi-ép-ki?

Trả lời:

- Hiệu quả của lối cấu trúc tương phản:

+ Thể hiện sự đối lập giữa một bên là đời sống vật chất và tinh thần khốn khổ, với một bên là sự vĩ đại trong những đóng góp to lớn của ông cho đất nước, sự tôn sùng của nhân dân.

-> Nổi bật cả hai đặc điểm trong cuộc đời ông: người bị hành khổ và người đạt đến đỉnh vinh quang.

Bài 3 trang 65 SGK Ngữ văn 12 tập 1

Từ câu "Cuối cùng, vào thời điểm...", các hình ảnh so sánh, những ẩn dụ cho tới cuối đoạn trích đều quy tụ về một thế giới như thế nào? Qua đó, Xvai-gơ muốn nói lên những gì về sứ mạng, về tầm vóc của Đô-xtoi-ép-xki?

Trả lời:

+ Biện pháp so sánh: "Tác phẩm ... là rượu ngọt", "đếm các ngày như trước đây đếm cái cọc của trại giam", "trở về như một kẻ hành khất", "lời như sấm sét"

+ Ẩn dụ: "quả đã được cứu thoát, vỏ khô rụng xuống", "thành phố ngàn tháp chuông"

=> Hình ảnh ẩn dụ, so sánh thuộc lĩnh vực tôn giáo. Mục đích muốn nâng lên thành hình ảnh vị thánh, một con người siêu phàm.

Bài 4 trang 65 SGK Ngữ văn 12 tập 1

Việc Xvai-gơ luôn gắn Đô-xtoi-ép-xki với bối cảnh thời sự chính trị và văn chương có tác dụng như thế nào trong việc làm nổi bật vai trò của nhà văn?

Trả lời:

Một nhà văn vĩ đại không thể tồn tại riêng lẻ mà phải được đặt trong quan hệ gắn bó với bối cảnh của dân tộc, đất nước. Đặt cuộc đời nhân vật với bối cảnh chính trị văn chương là nhằm khẳng định sự vĩ đại của nhà văn không những với lịch sử văn học mà còn đối với lịch sử xã hội, đất nước.

Để cảm nhận rõ nét hơn những giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm, mời các em tham khảo thêm một số đề văn mẫu sau đây:

• Phân tích tác phẩm Đô-Xtôi-Ép-Xki của Xvai-Gơ

Tổng kết

Nội dung và nghệ thuật của Đô-xtôi-ép-xki

Nội dung

Đoạn trích tập trung khắc họa bức chân dung văn học về Đô-xtôi-ép-xki. Cuộc đời của nhà văn Nga lỗi lạc hiện lên bằng tất cả những chi tiết sống động, đầy ấn tượng về một số phận nghiệt ngã. Bài đã ca ngợi người anh hùng luôn đấu tranh cho chính nghĩa, phải đối đầu với Nga Hoàng và phải chịu kết cục là cái chết đau thương.

Đặc sắc nghệ thuật

• Nghệ thuật tương phản: cấu trúc câu, hoàn cảnh, tính cách.
• Nghệ thuật ẩn dụ, so sánh có tính hệ thống.
• Bút pháp vẽ chân dung văn học: gắn hình tượng con người trên khung cảnh rộng lớn.

-/-

Trên đây là nội dung về cả tác giả, tác phẩm và hướng dẫn trả lời các câu hỏi để các em có thể soạn bài Đô-xtôi-ép-xki được dễ dàng nhất mà vẫn đầy đủ, hay nhất.

>> Xem thêm:

• Bài trước: Soạn bài Mấy ý nghĩ về thơ (Nguyễn Đình Thi)
• Bài sau: Soạn bài Nghị luận về một hiện tượng đời sống