Đa dạng và đặc điểm chung của lớp Lưỡng cư
I. ĐA DẠNG VỀ THÀNH PHẦN LOÀI
- Trên thế giới có khoảng 4 nghìn loài lưỡng cư. Ở Việt Nam đã phát hiện được 263 loài, nhiều loài mới đã được phát hiện gần đây.
- Đặc điểm:
+ Chúng đều có da trần (thiếu vảy), luôn luôn ẩm ướt và dễ thấm nước.
+ Sinh sản thường lệ thuộc vào môi trường nước ngọt.
- Lưỡng cư được chia làm 3 bộ:
1. Bộ Lưỡng cư có đuôi
- Đại diện: cá cóc Tam đảo
- Đặc điểm: có thân dài, đuôi dẹp hai bên, hai chi sau và hai chi trước dài tương đương nhau.
- Hoạt động chủ yếu vào ban đêm.
2. Bộ Lưỡng cư không đuôi
- Đại diện: ếch đồng
- Có số lượng loài lớn nhất trong lớp Lưỡng cư.
- Đặc điểm: có thân ngắn, hai chi sau dài hơn hai chi trước.
- Những loài phổ biến: ếch cây, ễnh ương và cóc nhà.
- Đa số hoạt động ban đêm
3. Bộ Lưỡng cư không chân
- Đại diện: ếch giun
- Đặc điểm: thiếu chi, có thân dài giống như giun, song có mắt, miệng có răng.
- Sống chui luồn trong hang. Hoạt động cả ban đêm lẫn ban ngày.
II. ĐA DẠNG VỀ MÔI TRƯỜNG SỐNG VÀ TẬP TÍNH
- Mỗi 1 loài lưỡng cư có đặc điểm về nơi sống, hoạt động và tập tính tự vệ khác nhau.
III. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LƯỠNG CƯ
- Môi trường sống đa dạng: dưới nước, trên cạn, trên cây, trong đất
- Da trần, ẩm ướt
- Di chuyển bằng 4 chi (trừ bộ Lưỡng cư không chân)
- Hô hấp bằng da và phổi, sự thông khí ở phổi được thực hiện nhờ sự nâng hạ của thềm miệng
- Tim 3 ngăn, 2 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu pha
- Thụ tinh ngoài, trong môi trường nước
- Nòng nọc phát triển qua biến thái
- Là động vật biến nhiệt
IV. VAI TRÒ CỦA LƯỠNG CƯ
- Trong nông nghiệp: lưỡng cư giúp tiêu diệt sâu bọ phá hoại mùa màng về ban đêm, bổ sung cho hoạt động này của chim về ban ngày.
- Tiêu diệt vật trung gian gây bệnh như ruồi, muỗi …
- Lưỡng cư có giá trị thực phẩm.
+ Bột cóc dùng làm thuốc suy dinh dưỡng ở trẻ em
+ Nhựa cóc chế lục thần hoàn chữa thần kinh.
- Ếch đồng là vật thí nghiệm trong sinh lí học.
* Tuy nhiên, ngày nay số lượng lưỡng cư đang bị suy giảm rất nhiều trong tự nhiên do sắn bắt để làm thực phẩm, sử dụng thuốc trừ sâu và ô nhiễm môi trường.
Biện pháp bảo vệ lưỡng cư:
- Nghiêm cấm săn bắt lưỡng cư để làm thực phẩm
- Không sử dụng thuốc trừ sâu
- Bảo vệ môi trường.