Trật tự hai cực Ianta tan rã vào năm 1991, chế độ xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu và Liên Xô chính thức sụp đổ.

-  Đáp án A: biểu hiện sự sụp đổ của Liên Xô.

-  Đáp án B: là dấu hiệu tích cực trong quan hệ quốc tế, tạo điều kiện cho sự  phát triển của Liên Xô chứ không đưa đến sự sụp đổ của Liên Xô.

-   Đáp án D: biểu hiện sự sụp đổ của Liên Xô.

Chọn đáp án: C 

Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, một trật tự mới đã được xác lập. Đó là trật tự thế giới hai cực Ianta với đặc trưng nổi bật là thế giới bị chia thành hai phe – tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa, do hai siêu cường Liên Xô và Mĩ đứng đầu. Đặc trưng hai cực – hai phe đó là nhân tố hàng đầu chi phối nền kinh tế thế giới và các quan hệ quốc tế trong phần lớn nửa sau thế kỉ XX. 

Hội nghị Ianta đã có quyết định phân chia ảnh hưởng giữa các nước đế quốc với nhau,

– Ở châu Âu có sự phân chia hai cực rõ ràng, phân định chặt chẽ

– Đông Âu: ảnh hưởng của Liên Xô – xã hội chủ nghĩa

Tây Âu ảnh hưởng của Mỹ – tư bản chủ nghĩa. Tuy nhiên ở châu Á: tình hình không hẳn như thế, nó đã bị “vi phạm” ngay từ đầu và tình hình trong khu vực diễn ra ngày càng có chiều hướng khác với sự đối  đầu của hai phe (thí dụ : tình hình ở Trung Quốc, bán đảo  Đông Dương,…).

– Các dân tộc châu Á đã không cam chịu chấp nhận cái khu vực “phạm vi ảnh hưởng truyền thống của các nước tư bản phương Tây” như một thiết chế của Trật tự hai cực. Phong trào giải phóng dân tộc đã trực tiếp làm suy yếu chủ nghĩa đế quốc thực dân phương Tây – một cực trong Trật tự Ianta và thực tế đã là một nhân tố làm rạn nứt, xói mòn quyền lực đưa tới sự sụp đổ của Trật tự hai cực Ianta.

Mâu thuẫn mới giữa các nước đế quốc sau Chiến tranh thế giới thứ hai vẫn là mâu thuẫn về quyền lợi. Tuy nhiên, mâu thuẫn này không được giải quyết bằng một cuộc chiến tranh thế giới như Chiến tranh thế giới thứ nhất và Chiến tranh thế giới thứ hai mà nó là cuộc Chiến tranh lạnh. Sự mâu thuẫn đó chia thành hai phe Tư bản chủ nghĩa và Xã hội chủ nghĩa tiêu biểu là Liên Xô và Mĩ.

Chọn đáp án: A 

Là văn kiện quan trọng nhất của Liên hợp quốc, Hiến chương nêu rõ mục đích của tổ chức này là duy trì hòa bình và an ninh thế giới, phát triển các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc và tiến hành hợp tác quốc tế giữa các nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc.

Chọn đáp án: C

Một trong những nội dung của Hội nghị Ianta là thống nhất mục tiêu chung là tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản. Để nhanh chóng kết thúc chiến tranh, trong thời gian từ 2 đến 3 tháng sau khi đánh bại phát xít Đức, Liên Xô sẽ tham chiến chống Nhật ở châu Á.

Chọn đáp án: D 

- Đầu 1945, chiến tranh thế giới II ở vào giai đoạn cuối, nhiều vấn đề cấp bách được đặt ra cần phải giải quyết: nhanh chóng kết thúc chiến tranh; tổ chức lại thế giới sau chiến tranh; phân chia thành quả chiến thắng giữa các nước thắng trận.

- Từ 4 - 11/2/1945, Hội nghị quốc tế được triệu tập tại Ianta (Liên Xô) với sự tham dự của nguyên thủ ba cường quốc Anh, Mỹ, Liên Xô.

Trong 6 cơ quan chính của Liên hợp quốc thì Ban thư kí là cơ quan hành chính – tổ chức của Liên hợp quốc, đứng đầu là Tổng thư kí với nhiệm kì 5 năm. 

Theo thỏa thuận của các cường quốc tại Hội nghị Ianta (2/1945), các nước Đông Nam Á , Nam Á, Tây Á vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây.

Chọn đáp án: B 

Hội đồng bảo an là cơ quan giữ vai trò trọng yếu trong việc duy trì hòa bình và an ninh thế giới. Mọi quyết định của Hội đồng bảo an phải được sự nhất trí của năm nước Ủy viên thường trực là Liên Xô (nay là Liên Bang Nga), Mĩ, Anh, Pháp và Trung Quốc.

Chọn đáp án: A

Trật tự 2 cực Ianta là 1 trật tự thế giới mới do Liên Xô là Mĩ thiết lập nên sau chiến tranh thế giới thứ 2. Trật tự này đã chi phối các mối quan hệ quốc tế trong khoảng 40 năm từ 1945-1991. Và trật tự này đã chia thế giới thành 2 phe do 2 siêu cường đứng đầu mỗi phe. Với sự ra đời của trật tự 2 cực Ianta đã hình thành nên sự đối đầu gay gắt giữa hệ thống TBCN và hệ thống XHCN. Cùng với sự sụp đổ của LX (1991) thì trật tự 2 cực Ianta cũng chấm dứt.

Chọn đáp án: C 

Những nguyên tắc của Liên hợp quốc bao gồm:

- Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc.

- Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của các nước.

- Không can thiệp vào nội bộ của bất kì nước nào.

- Giải quyết tranh chấp, xung đột quốc tế bằng phương pháp hòa bình.

-  Chung sống hòa bình và sự nhất trí giữa 5 cường quốc: Liên Xô, Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc. 

Liên hợp quốc là một tổ chức quốc tế có nhiệm vụ duy trì hòa bình và an ninh thế giới. Trong đó, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đóng vai trò quan trọng nhất.

Theo kết quả bỏ phiếu, có tổng cộng 183 trên tổng số 190 quốc gia thành viên Đại hội đồng Liên hơp quốc đã ủng hộ Việt Nam vào vị trí thành viên không thường trực Hội đồng bảo an. Đây là một tỷ lệ áp đảo: hơn 96%. Theo quy định, với 190 nước bỏ phiếu, Việt Nam chỉ cần 127 phiếu thuận là được bầu chọn. Ngoài Việt Nam, Libi và Burkina Faso cũng đã được bầu là thành viên không thường trực trong Hội đồng bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2008-2009. Sự kiện này đã tạo cơ hội để Việt Nam đống vai trò quan trọng trong nhiệm vụ bảo vệ hòa bình thế giới từ đó nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế

Những quyết định của Hội nghị Ianta bao gồm:

- Tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật. Nhanh chóng kết thúc chiến tranh. Liên Xô sẽ tham chiến chống Nhật ở châu Á.

- Thành lập tổ chức Liên hiệp quốc để duy trì hòa bình, an ninh thế giới

- Thỏa thuận việc đóng quân, giải giáp quân đội phát xít và phân chia phạm vi ảnh hưởng của các cường quốc thắng trận ở châu Âu và châu Á.

Chọn đáp án: B 

Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai sắp kết thúc, nhiều vấn đề quan trọng và cấp bách đặt ra trước các cường quốc Đồng minh:

+ Việc nhanh chóng đánh bại phát xít.

+ Tổ chức lại thế giới sau chiến tranh.

+ Việc phân chia thành quả chiến thắng.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Liên Xô và Mĩ là đứng đầu hai phe là Xã hội chủ nghĩa và Tư bản chủ nghĩa. Liên Xô và Mĩ là hai cường quốc đứng đầu hai cực, chỉ cần một bên suy yếu thì bên kia sẽ thao túng nhiều vấn đề chính trị.

Trong khi đó, thành viên của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc bao gồm 5 quốc gia: Trung Quốc, Mĩ, Anh, Pháp, Trung Quốc. Nếu không có Liên Xô thì chắc chắn Mĩ sẽ thao túng tổ chức này. Bằng chứng ở việc, sau năm 1991 khi Liên Xô tan rã thì Mĩ đã hướng tới trật tự thế giới “đơn cực” nhằm chi phối và lãnh đạo toàn thế giới.

Chọn đáp án: B

Hiến chương Liên hợp quốc có vai trò quan trọng nhất do:

- Nêu rõ mục đich của tổ chức này là:

+ Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.

+ Phát triển các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc và tiến hành hợp tác quốc tế giữa các nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc.

- Nêu rõ nguyên tắc hoạt động của tổ chức này là:

+ Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc.

+ Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của các nước.

+ Không can thiệp vào nội bộ các nước.

+ Giải quyết tranh chấp, xung đột quốc tế bằng phương pháp hòa bình.

+ Chung sống hòa bình và sự nhất trí giữa 5 cường quốc: Liên Xô, Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc. 

→ Đây là hai nội dung có vai trò quan trọng nhất, nắm giữa vai trò chỉ đạo mọi hoạt động của Liên hợp quốc qua tất cả các giai đoạn.

Mục đích hoạt động của Liên hợp quốc bao gồm:

- Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.

- Phát triển các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc và tiến hành hợp tác quốc tế giữa các nước trên cơ sở tôn trong nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc.

Trong đó nguyên tắc thứ hai tạo ra mối quan hệ giữa các quốc gia thêm xích lại gần nhau hơn, đó là việc đảm bảo lợi ích cho tất cả các quốc gia.

Chọn đáp án: D

Khi chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc, Hội nghị Ianta đã được triệu tập, một trong ba mục tiêu của Hội nghị là phân chia thành quả giữa các nước thắng trận. Trong nội dung cụ thể của Hội nghị Ianta, nội dung này cũng là nội dung quan trọng nhất và được tranh luận sôi nổi. Mục tiêu của mối quốc gia bản chất cho cùng vẫn là quyền lợi của mỗi quốc gia, dân tộc.

→ Bản chất của Hội nghị Ianta (2-1945) là Hội nghị phân chia thành quả chiến thắng giữa các nước thắng trận. 

Trật tự hai cực Ianta đứng đầu là Liên Xô và Mĩ, đặc trưng là sự đối đầu giữa hai phe Tư bản chủ nghĩa và Xã hội chủ nghĩa. Nếu bên nào mạnh hơn thì trật tự đó sẽ xói mòn. Ngày 1-10-1949, cách mang dân tộc dân chủ nhân dân Trung Quốc thành công (1949), nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập, tiến lên chủ nghĩa xã hội. Cách mạng Trung Quốc thành công cũng làm cho hệ thống chủ nghĩa xã hội được nối liền từ châu Âu sang châu Á, làm tăng sức mạnh của phe chủ nghĩa xã hội.

→ Thắng lợi của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân Trung Quốc (1949) đã mở ra bước “đột phá” góp phần làm “xói mòn” trật tự hai cực Ianta.

Chọn đáp án: B 

Trước chiến tranh thế giới thứ hai, châu Phi được coi là “lục địa ngủ kĩ” do phong trào đấu tranh giành độc lập ở khu vực này chưa phát triển mạnh.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, cơ bão táp cách mạng giải phóng dân tộc bùng lên mạnh mẽ, quyết liệt, biến Châu Phi trở thành “Lục địa mới trỗi dậy”.

Bản đồ chính trị thế giới trước kia là sự thống trị của chủ nghĩa thực dân, đế quốc đối với các nước thuộc địa, phụ thuộc. Sau chiến tranh thế giới thứ hai, bản đề chính trị thế giới đã không còn như trước nữa khi hàng loạt các nước Á, Phi, Mĩ Latinh giành được độc lập dân tộc. Cho nên những vùng đất thuộc quyền cai trị của các nước thực dân đã không còn nữa. Đơn cử như Trung Quốc, trong thời ki cận đại bi Đức chiếm vùng Sơn Đông; Anh chiếm vùng châu thổ sông Dương Tử (Trường Giang); Pháp chiếm vùng Vân Nam, Quảng Tây, Quảng Đông; Nga, Nhật Bản chiếm đóng vùng Đông Bắc….đến âu nă 1945, phong trào dân tộc dân chủ ở Trung Quốc phát triển mạnh dẫn đến sự thành lập của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Nhiêu nước khác ở châu Á, Phi và Mĩ Latinh cũng đã giành được độc lập, làm thay đổi bản đồ chính trị thế giới.

Chọn đáp án: A 

Trước chiến tranh thế giới thứ hai, hầu hết các nước Đông Nam Á đều là thuộc địa của các nước đế quốc Âu – Mĩ (trừ Thái Lan)

Chọn đáp án: C

Trong những năm 1946 – 1947, nhân dân Ấn Độ đấu tranh mạnh mẽ chống thực dân Anh:

-  Năm 1946, ở Ấn Độ đã xảy ra 848 cuộc bãi công. Tiêu biểu là hai cuộc khởi nghĩa của hai vạn thủy binh trên 20 chiến hạm ở Bombay chống đế quốc Anh, độc lập dân tộc.

-  Ngày 22-2, ở Bombay, 20 vạn công nhân, học sinh, sinh viên bãi công, tuần hành và mít tinh chống thực dân Anh. Cuộc đấu tranh ở Bombay đã kéo theo cuộc nổi dậy của quần chúng ở Cancútta, Madrát, Carasi,….cũng như những cuộc xung đột vũ trang của nông dân với địa chủ và cảnh sát ở các tỉnh,..

-  Đầu năm 1947, cao trào bãi công của công nhân tiếp tục bùng nổ ở nhiều thành phố lớn, như cuộc bãi công của hơn 40 vạn công nhân Cancútta (2-1947). ð Cuộc đấu tranh của nhân dân Ấn Độ đã buộc thực dân Anh phải nhượng bộ, hứa trao quyền tự trị theo phương án “Maobatton”.

Chọn đáp án: B 

Sau khi thành lập, các nước và vùng lãnh thồ ở Đông Bắc Á bắt tay vào xây dựng và phát triển kinh tế. Trong nửa sau thế kỉ XIX, khi vực Đông Bắc Á đã đạt được sự tăng trưởng nhanh chóng về kinh tế, đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt. Trong bốn “con rồng” kinh tế ở châu Á thì Đông Bắc Á có ba (Hàn Quốc, Hồng Công và Đài Loan), còn Nhật Bản trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Trong những năm 80-90 của thế kỉ XX và những năm đầu của thế kỉ XXI, nền kinh tế Trung Quốc có tốc độ phát triển nhanh và cao nhất thế giới. 

Trung Quốc đã thu hồi chủ quyền đối với Hồng Công (7-1997) và Ma Cao (12- 1999) đây là sự kiện của riêng Trung Quốc, không phản ảnh mối quan hệ giữa cách mạng Trung Quốc với Việt Nam.

Chọn đáp án: D

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Liên Xô chú trọng phát triển công nghiệp nặng để đưa đất nước phát triển.

Chọn đáp án: D

- Chủ nghĩa xã hội trở thành hệ thống thế giới với sự thắng lợi của cách mạng dân chủ nhân dân Đông Âu sau chiến tranh thế giới thứ hai.

- Chủ nghĩa xã hội nối liền từ Ầu sang Á là sự kiện cách mạng Trung Quốc thành công và sự ra đời của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (1949)

Chọn đáp án: A

Đường lối cải cách kinh tế -xã hội của Đảng Cộng sản Trung Quốc được đề ra từ tháng 12-1978. Sau đó được nâng lên thành đường lối chung tại Đại hội XII (9- 1982), đặc biệt là Đại hội XIII (10-1987) của đảng với nội dung:

- Lấy phát triển kinh tế làm trung tâm, tiến hành cải cách và mở cửa, chuyển nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa linh hoạt hơn.

- Nhằm hiện đại hóa và xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quố, với mục tiêu biến Trung Quốc thành quốc gia giàu mạnh, dân chủ và văn minh.

Chọn đáp án: A

Từ khi thực hiện đường lối cải cách, đất nước Trung Quốc đã có những biến đổi căn bản. Sau 20 năm (1979 – 1998), nền kinh tế Trung Quốc tiến bộ nhanh chóng, đạt tốc độ tăng trưởng cao, đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt.

Chọn đáp án: C

Sau khi chiến tranh chống Nhật kết thúc, từ năm 1946 đến năm 1949 ở Trung Quốc đã diễn ra cuộc nội chiến giữa Quốc Dân đảng và Đảng Cộng sản.

Chọn đáp án: C

Trước Chiến tranh thế giới thứ hai, các nước Đông Bắc Á (trừ Nhật Bản) đề bị chủ nghĩa thực dân  nô dịch.

Chọn đáp án: D

Đường lối đổi mới của Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đề ra là: lấy phát triển kinh tế làm trung tâm, tiến hành cải cách và mở cửa, chuyển nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa linh hoạt hơn, nhằm hiện đại hóa và xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc, với mục tiêu biến Trung Quốc thành quốc gia giàu mạnh, dân chủ và văn minh.

Chọn đáp án: B

Ngày 1-10-1949, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập, đứng đầu là chủ tịch Mao Trạch Đông. Với thắng lợi này, cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân Trung Quốc đã hoàn thành, chấm dứt 100 năm nô dịch và thống trị của chủ nghĩa đế quốc, xóa bỏ tàn dư phong kiến, đưa nước Trung Hoa bước vào kỉ nguyên độc lập, tự do và tiến lên chủ nghĩa xã hội. Cách mạng Trung Quốc cũng ảnh hưởng sâu sắc đến phong trào giải phóng dân tộc thế giới.

Chọn đáp án: C

Sau cuộc tổng tuyển cử tháng 9-1993, Quốc hội mới họp thông qua Hiến pháp, tuyên bố thành lập Vương quốc Campuchia do Xihanuc làm Quốc vương. Tháng 10-2004, Quốc vương Xihanuc thoái vị, Hoàng tử Xihamôni lên kế hoạch, trở thành Quốc vương của Campuchia.

Hệ thống quyền lực được phân định rõ giữa  lập pháp,  hành pháp và tư pháp gồm: vua, Hội đồng Tôn vương, Thượng viện, Quốc hội, Chính phủ, Toà án, Hội đồng Hiến pháp và các cơ quan hành chính các cấp. ð Campuchia là quốc gia theo thể chế chính trị quân chủ lập hiến.

Chọn đáp án: B 

Trong cuộc kháng chiến chống Mĩ, dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân Lào (thành lập 22-3-1945), cuộc đấu tranh chống đế quốc Mĩ được triển khai trên ba mặt trận: quân sự - chinh trị - ngoại giao và giành được nhiều thắng lợi.

Chọn đáp án: C

1) 17 nước châu Phi được trao trả độc lập. (1960)

2) Thắng lợi của nhân dân Môdămbích và Ănggôla. (1975)

3) Chế độ phân biệt chủng tộc Apácthai chính thức bị xóa bỏ.(1993)

4) Tuynidi, Marốc và Xu đăng giành độc lập.(1956)

Từ sau năm 1975, nhân dân các nước thuộc địa còn lại ở châu Phi hoàn thành cuộc đấu tranh đánh đổ sự thống trị thực dân cũ, giành độc lập dân tộc và quyền sống của cọn người. Chủ nghĩa thực dân chỉ còn tồn tại dưới hình thức chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi. Phải đến tháng 11 – 1993 thì chế độ phân biệt chủng tộc mới chính thức xóa bỏ.

Chọn đáp án: C

Năm 1946, ở Ấn Độ đã xảy ra 848 cuộc bãi công. Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của 2 vạn thủy binh trên 20 chiến hạm ở Bombay (19-2-1946) chống đế quốc Anh, đòi độc lập dân tộc. Cuộc khởi nghĩa này nhanh chóng được sự hướng ứng của các lực lượng dân tộc.

Chọn đáp án: C

Về chính sách đối ngoại của Ấn Độ sau khi giành độc lập: Ấn Độ theo đuổi chính sách hòa bình, trung lập tích cực và ủng hộ cuộc đấu tranh giành độc lập của các dân tộc.  Ngày 7-1-1972, Ấn Độ chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam.

Chọn đáp án: B

Chế độ phân biệt chủng tộc là thực chất là sản phẩm đặc trưng của chế độ do người da trắng Nam Phi (Africaner) nắm giữ và phần nào là di sản của chủ nghĩa thực dân Anh từ thế kỷ 19 khi các giới chủ thực dân muốn kiểm soát sự di trú của những người da đen và da màu đến các vùng do người da trắng chiếm giữ.

Trải qua một quá trình đấu tranh bền bỉ, tại cuộc trưng cầu dân ý tháng 3 năm 1992, cuộc bầu cử cuối cùng của những người da trắng đã diễn ra ở Nam Phi, các cử tri đã cho phép chính phủ có quyền được thương lượng về bản hiến pháp mới với ANC và các đảng phái chính trị khác. Năm 1993 bản hiến pháp lâm thời đã được xây dựng trong khi chờ đợi soạn thảo một bản hiến pháp chính thức. De Klerk và lãnh tụ ANC Nelson Mandela đã được tặng giải Nobel Hòa bình do đã có những nỗ lực để chế độ a-pac-thai kết thúc trong hòa bình, góp phần tạo dựng nên một nền tảng dân chủ mới cho đất nước Nam Phi.

→ Chế độ phân biệt chủng tộc ở  Nam Phi là một hình thức thống trị của chủ nghĩa thực dân.

→ Sự sụp đổ của chế độ phân biệt chủng tộc (Apacthai) ở Nam Phi chứng tỏ một biện pháp thống trị của chủ nghĩa thực dân bị xóa bỏ.

Chọn đáp án: A