Bài 4: Cạnh tranh trong sản xuất và lưu thông hàng hoá

1. Cạnh tranh và nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh

- Cạnh tranh là cụm từ gọi tắt của cạnh tranh kinh tế.

- Cạnh tranh là sự ganh đua, đấu tranh giữa các chủ thể kinh tế trong sản xuất, kinh doanh hàng hóa nhằm dành những điều kiện thuận lợi để thu được nhiều lợi nhuận.

- Sự tồn tại nhiều chủ sở hữu với tư cách là những đơn vị kinh tế độc lập, tự do sản xuất, kinh doanh.

- Người sản xuất, kinh doanh có điều kiện sản xuất và lợi ích khác nhau.

- Cạnh tranh ra đời cùng quá trình sản xuất và lưu thông hàng hóa.

2. Mục đích của cạnh tranh và các loại cạnh tranh

Mục đích cuối cùng là giành lợi nhuận về mình nhiều hơn người khác.

- Giành nguồn nguyên liệu và các nguồn lực sản xuất khác.

- Giành ưu thế về khoa học và công nghệ.

- Giành thị trường, nơi đầu tư, các hợp đồng, các mặt đơn hàng.

- Giành ưu thế về chất lượng và giá cả hàng hóa, kể cả lắp đặt, bảo hành, sửa chữa, phương thức thanh toán,...

3. Tính hai mặt của cạnh tranh

- Kích thích lực lượng sản xuất, khoa học – kĩ thuật phát triển và năng suất lao động xã hội tăng lên.

- Khai thác tối đa mọi nguồn lực của đất nước.

- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, góp phần chủ động hội nhập quốc tế.

=> Cạnh tranh theo đúng pháp luật và gắn liền với các mặt tích cực à cạnh tranh lành mạnh à là động lực kinh tế của sản xuất và lưu thông.

- Chạy theo lợi nhuận một cách thiếu ý thức, vi phạm quy luật tự nhiên trong khai thác tài nguyên.

- Dùng những thủ đoạn phi pháp, bất lương để giành giật khách hàng và thu lợi nhuận.

- Đầu cơ tích trữ gây rối loạn thị trường.

=> Cạnh tranh là quy luật kinh tế tồn tại khách quan, vừa có mặt tích cực vừa có mặt hạn chế nhưng mặt tích cực là cơ bản, mang tính trội, còn mặt hạn chế sẽ được nhà nước điều tiết thông qua giáo dục, pháp luật và các chính sách kinh tế - xã hội thích hợp.